Склеротерапия - бу оёқлар веналарининг варикоз кенгайишини даволашнинг замонавий усулларидан биридир. У ўргимчак томирларини кетказиш учун буюрилади. Жараён амалда беморнинг махсус тайёрлашни талаб қилмайди ва кенгайган веналардан халос қилади.
Склеротерапия - бу жарроҳлик муолажаси бўлиб, унинг моҳияти вена ичига махсус модда (склерозант) киритишдан иборат. Бунинг натижасида, вена деворлари бир-бирига ёпишади ва унинг ўрнида қон оқими тўхтайдиган тешикчасиз бириктирувчи тўқимали найча (тасма) ҳосил бўлади. Ҳосил бўлган қаттиқ жой бир неча ой ичида мустақил равишда сўрилиб кетади.
Склеротерапия даволашнинг каминвазив усуллари тоифасига киради. У касаллик аломатларига барҳам беради ва жарроҳлик амалиётига нисбатан камроқ тикланиш муддатини талаб қилади [1].
Қўллаш учун кўрсатмалар ва қарши кўрсатмалар
Бугунги кунга келиб склеротерапияни қўллаш бўйича жаҳон тажрибаси ушбу усулни варикоз касаллигининг деярли ҳар қандай турида, шунингдек, варикоз бўлмаган веналарга нисбатан эстетик мақсадларда қўллаш имкониятини белгилаб берди. Муолажа сони варикоз билан зарарланиш ҳажмига боғлиқ бўлиб, ҳар бир бемор учун алоҳида танланади.
Склеротерапия веноз трофик яраларни даволашда - трофик бузилишлар соҳасига қон қуйилишига барҳам бериш учун кенг қўлланилмоқда.
Склеротерапияда олдиндан ҳисобга олиниши керак бўлган бир қатор қарши кўрсатмалар мавжуд. Уларга қуйидагилар киради: ҳомиладорлик ва эмизиш даври, склерозант, тромбозлар ва тромбофлебитга нисбатан аллергия, юрак-ўпка етишмовчилиги, ўткир ва аъзо фаолияти бузилган босқичдаги сурункали тизимли касалликлар, терининг яллиғланишли касалликлари.
Қандай ножўя таъсир бўлиши мумкин?
Бошқа ҳар қандай даволаш усули сингари, склеротерапия ҳам баъзи ножўя таъсирларга эга бўлиши мумкин, уларни йўқ қилиш учун тикланиш даври талаб қилинади.
Оёқлар веналари склеротерапиясининг энг кенг тарқалган оқибатлари:
- терининг кўринадиган жойлари доғлар билан қопланиши;
- склерозант таркибий қисмларига нисбатан аллергик реакция. Хавф эҳтимолини истисно қилиш учун моддага чидамлилик бўйича синама қилинади;
- такрорланувчи телеангиэктазиялар - склерозланган веналар жойларидаги майда қизил томирлар;
- чуқур веналар тромбози, сиртқи веналар тромбофлебити.
Пигментация 30% ҳолларда кузатилади ва беморларнинг 70-90% да биринчи йил давомида барчаси йўқолади [1]. Склерозлашдан кейин вена соҳасидаги «янги» қон томирли тўрлар 3-5% ҳолларда пайдо бўлади, у бир неча ҳафта ёки ой ичида йўқолади [2]. Флебит, тромбоз, нервларнинг шикастланиши ва некрозлар (тўқималарнинг ўлиши) жуда кам учрайди.
Тикланиш даври
Ўтказилган склеромуолажанинг муваффақияти нафақат жарроҳнинг маҳоратига, балки тикланиш даврига, беморнинг ўзини қандай тўғри тутишига ва шифокорнинг тавсияларига амал қилишига боғлиқ.
Тикланиш даврини қисқартириш учун сиқиб турувчи трикотаж кийиш ва венотониклар қабул қилиш мақбул ҳисобланади. Детралекс венотониги венада қон ҳаракатининг сусайиши аломатлари ва қон айланишининг бузилиши билан боғлиқ шиш, оёқларда оғриқ ва оғирлик каби аломатларни камайтиришга ёрдам беради. Суткасига бир дона таблетка (1000 мг) қабул қилиш тавсия этилади, даволаш курсининг давомийлиги шифокор томонидан белгиланади [3]. Ўртача 2 ойни ташкил қилади. [4]
- Российские клинические рекомендации по диагностике и лечению хронических заболеваний вен. Флебология 2018, 12(3):138-232.
- http://www.phlebolog.pro/metodiki-lecheniya/sclerotherapy/136-mating-scleroterapia.html (дата доступа 02.12.19)
- Инструкция по медицинскому применению препарата Детралекс.
- Российские клинические рекомендации по диагностике и лечению хронических заболеваний вен// Флебология, 2018. 12(3):С.166
